Kahramanmaraş depremlerinin ardından, kırsal bölgelerde görev yapan öğretmenlerin afet dönemlerinde öğrencilerine psikososyal destek sunma kapasitelerini güçlendirmek amacıyla Köy Okulları Değişim Ağı Derneği (KODA) tarafından Kırsalda Afet Psiko-Sosyal Destek Rehberi geliştirildi. Rehber, afetlere hazırlık, müdahale ve iyileşme süreçlerinde öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu bilgi ve becerileri kapsayan bilimsel temelli bir çerçeve sunuyor.
Acil Durum Pedagojisi yaklaşımına dayanan rehber, üç aşamalı bir yapı üzerine kuruldu:
- Afet Öncesi: Öğrencilerde psikolojik dayanıklılığı artırmaya yönelik 8 haftalık uygulamalar
- Deprem Anı ve İlk 72 Saat: Acil müdahale süreçlerinde öğretmenin rolüne dair yönlendirmeler
- Afet Sonrası: 8 haftalık acil durum pedagojisi temelli uygulama önerileri
KODA bünyesindeki alan uzmanı gönüllüler tarafından hazırlanan rehber, farklı kurumlardan alınan görüşlerle zenginleştirildi. Hazırlık süreci boyunca rehber içerikleri hem bilimsel kaynaklar doğrultusunda şekillendirildi, hem de köy öğretmenlerinin sahadaki gerçek ihtiyaçlarına yanıt verecek şekilde uyarlanarak geliştirildi.
Rehberin sahada uygulanmaya başlanmasıyla birlikte köy öğretmenlerinin afet zamanlarında yaşadığı yetersizlik duygularının azaldığı, çocuklarla kurdukları iletişimin güçlendiği ve öğrencilerin afetlere karşı psikolojik hazırlık düzeylerinin arttığı gözlemleniyor. Uygulama sürecinde alınan geribildirimler doğrultusunda rehberde çeşitli revizyonlar yapılarak içeriklerin etkinliği artırılıyor.
Çalışma, öğretmenlerin afet dönemlerinde sadece bilgi aktarıcı değil, aynı zamanda destekleyici ve onarıcı bir rol üstlenmelerine imkân sunmayı hedefliyor. Böylece kırsalda afet sonrası iyileşme süreci sadece fiziksel değil, duygusal ve sosyal düzeyde de güçleniyor.
Köy Okulları Değişim Ağı Derneği. (2025). Kırsalda Afet Psiko-Sosyal Destek Rehberi.