Kahramanmaraş depremlerinin ardından, Somatik Deneyimleme (SE) gönüllü ekipleri deprem bölgesinde yaşayan bireylere ve sahada çalışan destek ekiplerine yönelik travma sonrası stres tepkilerini hafifletmeyi ve psikolojik dayanıklılığı artırmayı amaçlayan çalışmalar yürüttü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Dünya İnsani Dayanışma Derneği ve EMDR Derneği ile işbirliği içinde yürütülen çalışma, travma sonrası psikososyal destek süreçlerinde dayanışmayı teşvik eden bir model sunuyor. Depremden doğrudan etkilenen bireyler ve sahada görev alan gönüllüler için psikososyal destek sağlayan bu çalışmada, topraklama (grounding) egzersizleri, kaynak oluşturma ve kolektif hareket etme gibi SE teknikleri kullanılarak bireysel ve grup çalışmaları yapıldı.
Türkiye’deki kıdemli SE asistanlarının desteğiyle, SE uygulayıcıları için yapılandırılmış bir program hazırlandı ve herkesin erişimine açık olacak şekilde YouTube’a bilgilendirici videolar yüklendi. Çalışma kapsamında gönüllü terapistlere süpervizyon desteği sunularak, sahada ve bireysel seanslarda SE tekniklerinin etkili bir şekilde uygulanması sağlandı. Deprem bölgesinde görev alan gönüllüler 8 farklı gruba 10 hafta boyunca programı uyguladı. Her grupla tanışma ve hazırlık toplantısı, iki saha toplantısı ve dönüş sonrası değerlendirme oturumundan oluşan dört aşamalı bir program yürütüldü. Gönüllü SE uygulayıcıları tarafından 122 farklı bireyle toplamda 193 bireysel seans gerçekleştirildi. Bu seanslar, katılımcıların travma belirtilerini hafifletmeye, duygusal regülasyonu desteklemeye ve grup içinde dayanışma hissini artırmaya yönelik olarak kurgulandı.
Çalışmanın etkileri arasında, SE tekniklerinin bireysel iyileşmeyi desteklemenin yanı sıra grup içinde dayanışmayı ve psikososyal dayanıklılığı artırdığı öne çıktı. Katılımcılar, süreç boyunca topluluk içinde daha fazla desteklendiklerini, regülasyon becerilerinin geliştiğini ve kolektif iyileşmenin önemini fark ettiklerini ifade etti. İstanbul Büyükşehir Belediyesi çalışanlarından arama-kurtarma ekiplerine yönelik dört farklı grup çalışması düzenlenerek, sahada görev yapan ekiplerin psikolojik destek ihtiyacı karşılanmaya çalışıldı. Ayrıca EMDR Derneği ile ortaklaşa bir seminer düzenlenerek travma sonrası regülasyon süreçlerine dair farkındalık artırıldı.
Çalışmanın tamamlanmasının ardından SE’nin afet sonrası travma müdahalelerinde etkili bir yöntem olduğu gözlemlendi. Bu sürecin devamında, öğretmenler ve farklı meslek gruplarıyla benzer çalışmalar yapılması planlandı. Elde edilen deneyimler, afet sonrası psikososyal destek programlarının önemini ortaya koydu.
Somatik Deneyimleme Türkiye. (2023, Mart 24). Giriş (Afet döneminde öz-regülasyon ve stabilizasyon egzersizleri) [Video]. YouTube.